شرکت‌ها و بنگاه‌های اقتصادی در کشور برای راه اندازی و اداره یک کسب و کار ممکن است با موانع و سدهای مختلفی رو به رو شوند. دریافت ده‌ها مجوز مختلف از ارگان‌ها و دستگاه‌های دولتی از جمله این موانع محسوب می‌شود. اخذ هر کدام از این مجوزوها ممکن است زمان زیادی به طول بیانجامد. وجود قوانین مختلف و دست وپاگیر و موازی از جمله دیگر عوامل کاهنده سهولت در فضای کسب و کار در کشور است.

عقد تفاهم‌نامه برای تسهیل کسب و کارهای دانش‌بنیان و خلاق

شرکت‌های دانش بنیان، فناور و خلاق ویژگی خاص خود را دارند، بسیاری از این شرکت‌ها از یک استارتاپ یا هسته خلاق دانشگاهی به وجود آمده‌اند. لازم است که شرایط گلخانه‌ای ویژه‌ای برای رشد و تعالی این شرکت‌ها ایجاد شود. در شش سال اخیر معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری با ده‌ها سازمان و ارگان مختلف، تفاهم‌نامه‌های دوجانبه و چند جانبه به امضاء رسانده است تا شرایط کسب و کار برای بیش از 5هزار شرکت دانش‌بنیان، 800 شرکت خلاق و بیش از 6 هزار استارتاپ در کشور تسهیل شود.

تسهیل شرایط کسب و کار تنها محدود به تسهیل در تعامل با ارگان‌های دولتی نیست و باید بسترها و حمایت‌های مناسبی در نظر گرفته شود تا این شرکت‌ها بتوانند با شرایط بهینه‌تری کسب و کار خود را به پیش ببرند.

تسهیل فضای کسب‌وکار در حوزه صنایع خلاق

در حوزه صنایع خلاق، ستاد توسعه فناوری‌های نرم و هویت ساز معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری تا کنون بیش از 24 تفاهم‌نامه مختلف را با ارگان‌ها و نهادهای مختلف منعقد کرده است تا بتواند شرایط بهتری را برای «تسهیل فضای کسب و کار» شرکت‌های خلاق، فراهم کند.

برنامه توسعه زیست‌بوم شرکت‌های خلاق نیز با ارائه بسته‌های خدمتی مختلف سعی دارد تا در همین راستا گام بردارد.

خدمات تسهیل فضای کسب و کار ارائه شده از سوی این برنامه حداقل 11 خدمت مختلف را شامل می‌شود. استقرار شرکت‌های خلاق در محدوده منازل مسکونی، تسهیلات نظام وظیفه، خدمات بیمه تکمیلی، نشست‌های پرسش و پاسخ، استقرار در پارک‌های علم و فناوری، دوره‌ها و سیمینارهای مختلف آموزشی، خدمات طراحی سایت و سئو، خدمات‌هاست، استقرار در فضای کار اشتراکی، مشاوره‌های حقوقی و خدمات حسابداری، از جمله این خدمات است.

این 11 خدمات به غیر از سبد خدماتی متنوعی است که در حوزه «توسعه بازار» و «پشتیبانی، تامین مالی و جذب سرمایه» به شرکت‌های خلاق ارائه می‌شود.

سورنا ستاری معاون علمی و فناوری ریاست جمهوری برای توضیح اهمیت تسهیل فضای کسب و کار با ارائه مثالی گفت: «برای ایجاد یک دامداری و تولید گوشت نیاز به 40 مجوز است ولی برای واردات گوشت سه مجور نیاز است و گوشت قاچاق هم این مجوز را نیار ندارد لذا این ساختار باید تغیر کند.» در واقع این بخش تولید است که باید از سهل‌ترین شرایط برخوردار باشد.

در مجلس شورای اسلامی نیز قانونی تحت عنوان « قانون بهبود محیط کسب‌وکار» تصویب شده است که شامل 53 مورد مشخص برای تسهیل فضای کسب‌و کارهای ایرانی است.

معاونت علمی و فناوری ریاست‌جمهوری برای اجرایی کردن این قانون و قوانین مشابه و همچنین ایجاد شرایطی متفاوت در راستای «اقدام و عمل» صدها مرکز مختلف مانند شتابدهنده‌ها، مراکز و کارخانه های نوآوری، پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد، صندوق‌های تامین مالی، خانه‌های خلاق، فن‌بازارها و کارگزاری‌های مختلف ایجاد کرده است تا پشتیبان فعالان فناور و شرکت‌های فعال در زیست بوم اقتصاد دانش‌بنیان باشند و آنها را در هر گام از حرکت رو به جلو یاری رساند. مجموع این اقدامات می‌تواند شرایط تسهیل شده‌تری را برای ایجاد و مدیریت یک کسب و کار فناور و خلاق، رقم زند.

تسهیل شرایط کسب و کار با افزایش تعامل مدیران دولتی و فعالان فناور

«پایش محیط کسب وکار» دیگر برنامه معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری است. معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری بیش از 170 سفر استانی انجام داده است تا از نزدیک با فعالان فناور و مدیران شرکت‌ها و استارتاپ‌ها در ارتباط باشد. این رفتار توسط دیگر مدیران این معاونت نیز تکرار شده است. این ارتباط نزدیک باعث می‌شود که فعالان فناور و استارتاپ‌ها دسترسی راحت‌تری به مجموعه مدیران معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری داشته باشند و مشکلات و موانعی را که کسب و کار آنها را با چالش مواجه می‌کند را با معاون علمی و فناوری رئیس جمهوری و دیگر مدیران در میان بگذارند. این موضوع خود باعث می‌شود که یک نظارت و پایش دائم بر محیط کسب و کارها وجود داشته باشد و خدمات تسهیل فضای کسب و کار بلافاصله پس از بروز یک مشکل عرضه شود و به صورت موردی نیز به این شرکت‌ها خدمات‌رسانی شود.