ارزش و منزلت این شرکت‌ها، بیش‌ از هر مؤلفه دیگری متکی به دارایی‌هایی چون ایده و نوآوری است. موضوعی که شاید تا ترویج فرهنگ اقتصاد دانش‌بنیان، برای بسیاری از نهادهای مالی و سرمایه‏گذاری قابل درک و پذیرفتنی نبود اما نقش پررنگ همین دارایی‌های نامشهود در رشد شاخص‌های تولید ملی و صادرات غیرنفتی، نشان داد که زیست‌بوم دانش‌بنیان، با این دست دارایی‌های نوآورانه حرف‌های ارزشمند زیادی برای گفتن دارد.

حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری از کسب‌وکارهای دانش‌بنیان به مثابه شالوده اصلی و صنایع نرم و خلاق به عنوان مکمل زیست‌بوم‌نوآوری، زمینه‌ای فراهم کرد تا جایگاه و شأن این کسب‌وکارها و خالقانشان که عمدتاً نیروی انسانی خلاق، دانش‌آموخته و جوان کشور هستند به روشنی ترویج و در پیشرفت کشور تثبیت شود. بخش‌های گوناگونی از پارک‌های علم و فناوری، مراکز رشد نوآوری در کنار تسهیلات قانونی حمایت از شرکت‌های دانش‌بنیان قرار گرفتند تا این روند با سرعت و کیفیت بهتری ادامه پیدا کند. همچنین نهادهای پولی و مالی به عنوان یک بخش مهم و اجتناب ناپذیر برای رشد این شرکت‌ها به میدان آمدند. نهادهای مالی و فعالان سرمایه‌ای گوناگونی از جمله فرشتگان کسب و کار، صندوق‌های سرمایه‌گذاری خطرپذیر، سرمایه‌گذاران بخش خصوصی و دولتی، به یاری زیست‌بوم نوآوری آمدند.

رشد مالی و قابل توجه شرکت‌های دانش‌بنیان، استارتاپ‌ها و صنایع خلاق و فرهنگی توجه نهادهای سرمایه‌گذار دولتی و خصوصی را به سوی این حوزه جلب کرده بود. قطار اقتصاد دانش‌بنیان به حرکت درآمده و بر شتاب آن به سوی توسعه افزوده می‌شد بنابراین بخش‌های تازه‌ای سعی داشتند که با این مسیر همراه شوند.

بازار سرمایه به روی زیست‌بوم دانش‌بنیان‌ آغوش گشود

بورس اوراق بهادار، یکی از بسترهای بزرگ مالی کشور است که در دو شکل بورس های کالایی و بورس اوراق بهادار فعالیت می‌کند. در بورس کالا، کالا و در بورس اوراق بهادار، سهام و اوراق بدهی مورد معامله قرار می‌گیرد. در مقابل داد و ستد بورسی که در بازارهای سازمان یافته رخ می‌دهد قرار دارد. یک بورس اوراق بهادار مزایایی همچون تسهیل نقدشوندگی، کاهش ریسک اعتباری در مورد نکول یکی از طرفین معامله، شفافیت و در دسترس بودن قیمت جاری بازار را دارد.

بورس های کالا، اوراق بهادار، انرژی و فرابورس از ظرفیت‌های بازار سرمایه کشور هستند و صنایع گوناگونی در بازار سرمایه حضور دارند.

صندوق‌های سرمایه‌گذاری جسورانه و خصوصی نیز با هدف جمع‌آوری سرمایه از سرمایه‌گذاران و همچنین سرمایه‌گذاری در شرکت‌های دانش‌بنیان توانمند شکل گرفته‌اند و به دنبال ایجاد بیشترین بازده اقتصادی در برابر پذیرش ریسک بالا هستند.

روی گشوده بورس به شرکت‌های دانش‌بنیان

مدتی است که پای شرکت های دانش بنیان برای تامین مالی پایدار به بورس گشوده شده است. برای پذیرش شرکت‌ها در هریک از بازارهای بورس و فرابورس، رعایت برخی شرایط مانند سابقه و سودآوری لازم است. اما برخی شرکت‌های‌کوچک و متوسط ممکن است این ویژگی‌ها را نداشته باشند.

بر همین اساس با توجه به تعامل سازمان بورس و اوراق بهادار با معاونت علمی و فناوری و همچنین سازمان صنایع کوچک و شهرکهای صنعتی، بازار شرکت‌های‌کوچک و متوسط ایجاد شد و مقررات سهل‌تری برای آن در نظر گرفته شده تا شرکت‌ها بتوانند از این طریق به آسانی وارد این بازار سرمایه شوند. همچنین تابلویی جدید با عنوان فعلی هدف در بستر فرابورس در حال شکل گیری می باشد که با تصویب نهایی آن شرکهای بیشتری قابلیت پذیرش در فرابورس را خواهند داشت.

ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بورس و حمایت بازارهای مالی از این زیست‌بوم پیامدهای مثبت گوناگونی را برای جامعه به همراه خواهد داشت. از جمله ایجاد و توسعه کسب و کارهای نوین و نوآورانه، وجود بازارهای فروش محصول، اهمیت بخشی به نیروی انسانی توانمند و صاحب ایده، بدون شک موجب کاهش مهاجرت سرمایه های انسانی به دیگر نقاط و حتی مهاجرت معکوس می شود.

نشان دانش‌بنیان بر تابلوهای بورسی

بیش از 40 شرکت دانش بنیان کشور در بورس پذیرش شده و 3 شرکت دیگر مراحل نهایی درج در تابلوی فرابورس را می گذرانند. با حمایت معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و همکاری با سازمان بورس و اوراق بهادار تابلوی ویژه شرکت های دانش بنیان در فرا بورس طراحی و راه‌اندازی شده و با حمایت این معاونت، در حال حاضر تعداد بسیاری پرونده شرکت های دانش بنیان آماده شده است تا پایان سال 99 زمینه برای ورود 20 شرکت دانش بنیان دیگر به تابلوی بورس محقق شود.

این شرکت‌ها از دانش‌بنیان‌های تولیدی تا استارتاپ ها را شامل می‌شوند وبه جمع شرکت های دانش‌بنیان حال حاضر بورس می‌پیوندند. در این روند جدید، استارتاپ های خدماتی و شرکت های دانش بنیان تولیدی وارد تابلو بورس می‌شوند.

در حال حاضر، بیش‌تر شرکت‌های دانش‌بنیان فعال بازار بورس، در زمینه فناوری اطلاعات و حوزه دارو و مواد شیمیایی و تجهیزات حضور دارند.

سهم دانش‌بنیان‌ها از بازار سهام

از آن‌جایی‌که درآمدزایی و سودآوری از مهم‌ترین معیارهای ورود شرکت‌های دانش‌بنیان به بازار بورس به شمار می‌رود، حضور فعال و عملکرد ملموس شرکت‌های دانش‌بنیان نشان می‌دهد نقش این کسب‌وکارها در رونق بازار بورس درخور توجه بوده است. شرکت‌هایی که فعلا 7درصد از این بازار را سهم خود کرده‌اند و با حمایت‌های معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار، بر سهم آنان از بازار سرمایه افزوده خواهد شد.

رشد سهام شرکت‌های دانش‌بنیان بورسی و نقش این شرکت‌ها در اقتصاد کشور نشان می‌دهد این حوزه زمینه مناسبی برای سرمایه‌گذاری است و حمایت از این شرکت‌ها ضمن کمک به خلق ارزش افزوده برای سرمایه‌گذارها می‌تواند زمینه‌ساز اشتغال و توسعه کشور به ویژه در حوزه اقتصاد باشد.