اما چاپ زیستی در دهه‌های گذشته توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب کرده است. با این تکنیک به پزشکان اجازه داده می‌شود که اعضای جایگزین را با استفاده از سلول‌های خود بیمار چاپ کنند. این بافت‌ها توسعه می‌یابند تا جایگزین بافت‌های آسیب دیده شوند. البته در این زمینه از چاپگرهای زیستی استفاده می‌شود.

چاپ سه‌بعدی زیستی فرآیندی برای تولید ساختارهای مصنوعی با امکان چاپ همزمان سلول را فراهم می‌آورد. این فرایند امکان ایجاد عملکرد سلولی و زنده بودن آنها در ساختار چاپ‌شده ایجاد می‌کند. روش چاپ اندام یا بافت بدین صورت است که سلول‌ها و مواد زیستی مورد نیاز به صورت لایه‌لایه و بر اساس مدل رایانه‌ای به دست آمده از داد‌ه‌های تصویربرداری از بدن (مانند CT اسکن وMRI) چاپ می‌شوند. این دستگاه برای تولید اندام، بافت و اجزاء زیستی مورد استفاده قرار می‌گیرد. هم اکنون شرکت‌های متعددی در دنیا چاپگرهای زیستی متنوعی با قابلیت‌های متعدد طراحی و تولید کرده‌اند که پژوهش‌ها کاربردی و بافت‌های تجاری شده‌ای را پشتیبانی کرده‌اند.

با توجه به ظرفیت­‌های بالای علمی ایران در زمینه­‌های زیست­ شناسی و پزشکی و وجود سابقه‌ای درخور توجه در زمینه مهندسی بافت، امکان رقابت با سایر بازیگران اصلی این حوزه وجود دارد. در این زمینه مرکز فناوری‌های همگرا معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری ارتقاء حوزه چاپگرهای زیستی را در دستور کار خود قرار داده است تا علاوه بر کمک به توسعه مدل‌های ارتقاء یافته جدید از چاپگرهای زیستی، موجبات توسعه بازار برای محصولات را فراهم کند.

در این راستا رویداد «توسعه بافت چاپی» با هدف آشنایی محققان پیشرو مهندسی بافت و انجام پژوهشی تجربی با دستگاه و روش چاپگرهای زیستی برگزار شد که نتایج رضایت‌بخش آن در اردیبهشت سال جاری در نشستی اعلام شد. همچنین مرکز همگرا با رویکرد تمرکز بر زنجیره ارزش چاپگرهای زیستی، توسعه جوهرهای زیستی را در دستور برنامه‌های خود قرار داد و چالش جوهرهای زیستی را با تقاضای یکی از شرکت‌های تولیدکننده چاپگرهای زیستی در مهرماه سال 1398 برگزار کرد. رویدادی که ما را در مسیری جدید برای بهبود فعالیت‌های این حوزه و پیشرفت آن قرار می‌دهد.

توسعه بافت‌ با استفاده از چاپگرهای زیستی هدف اصلی استفاده از این نوع چاپگرها است. از این رو، مرکز همگرا «مسابقه چاپ بافت‌های انسانی» را برگزار کرده است. زمان ثبت نام شرکت‌کنندگان در این مسابقه تا پایان دی ماه است. هدف نهایی این مسابقه چاپ بافت‌های انسانی، ارائه محصول به سرمایه‌گذاران و جذب سرمایه است. محصولاتی به سرمایه‌گذاران ارائه می‌شوند که در فرایند مسابقه نتایج موفقیت‌آمیزی از آزمون‌های in vitro و in vivo داشته باشند. مرکز همگرا به تیم‌های منتخب کمک می‌کند تا مسیر توسعه محصول و انجام آزمون‌های فوق انجام دهند و طرح تجاری درخوری برای جذب سرمایه‌گذاری تهیه کنند. در حال حاضر ثبت نام برای حضور در آن آغاز شده است تا با شناسایی گروه‌های خلاق و توانمند گامی دیگر برای توسعه این حوزه برداشته شود.

با این اقدامات و ظرفیتی که در کشور وجود دارد می‌توان انتظار آینده‌ای درخشان را داشت و به زودی شاهد توسعه بیشتر این فناوری‌ها در کشور باشیم.